پایان نامه درباره سلامت روانی با موضوع اثربخشي نقاشي‌درماني بر سلامت روان  دانش‌آموزان پسر مدارس ابتدايي شهرستان گچساران می باشد. سلامت روان، حالت خوب بودن کامل، از نظر جسمی- روانی و اجتماعی است، واین به معنای فقدان بیماری و ناتوانی نیست (بهداشت جهانی1946).روان شناسی سلامت عبارت است از شناسایی رفتارها و سبک های زندگی فردی که بر سلامت جسمی یک فرد تاثیر می گذارند. پیشگری ودرمان بیماری، شناسایی عوامل خطرزایی که با بیماری مرتبط است، بهبود بخشیدن به نظام های مراقب بهداشتی از طریق شناسا یی تمرین های خوب و شکل دادن به افکار عمومی ،در جهت سلامت مرد م کمک کرده است.

 

 

 


به کارگیری اصول روان شناسی در زمینه سلامت به طیفی از پیامدهای مثبت کمک کرده، که پایین آوردن فشار خون، مهار سطح کلسترول خون، ترک دخانیات، پیشگیری و مقابله با سرطان و ایدز و تعدیل رفتارهای ناسالم دیگر از جمله آنهاست. روان شناسی سلامت با بسیاری رشته ها و زمینه های مرتبط با بهداشت وسلامت در پیشگیری و ارتقای سطح سلامت و بهزیستی، از جمله گرایش های مختلف پزشکی، شاخه های مختلف روان‌شناسی، فیزیولوژی وجامعه شناسی همپوشی و وجه اشتراک دارند (آشتیانی 1385، 44).در زمینه ارتقای سلامت، روان شناسان سلامت به تشویق تمرین های منظم ورزشی، معاینه های کامل دندانپزشکی و تمرین رفتار های سالم تر (مانند تشویق به رفتا رجنسی سالم)پرداخته اند (آشتیانی 1385، 44).

 

 

 

 

 

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر نقّاشی درمانی بر سلامت روان دانش آموزان پسر مدارس ابتدایی شهرستان گچساران بود. متغيرهاي پژوهش حاضر سلامت رواني با ابعاد (اضطراب، خصومت، جسماني كردن، حساسيت بين فردي، وسواس، فوبيا، پارافوبيا، روان‌پريشي) بود. جامعه آماري پژوهش حاضر شامل كليه دانش‌آموزان مقطع ابتدايي شهرستان گچساران بود كه در سال تحصيلي 93-92 مشغول تحصيل بودند. حجم نمونه پژوهش حاضر به تعداد 50 نفر بود كه با استفاده از روش نمونه‌گيري طبقه ای انتخاب شدند. اين پژوهش از نوع شبه آزمايشي است. متغير مستقل نقاشي درماني است و متغير وابسته سلامت رواني مي‌باشد ابزار اندازه‌گيري پژوهش حاضر فهرست تجديدنظر شده علائم روانشناختي (-R90 SCL) بود. جهت تجزيه و تحليل داده‌ها از آزمون آماري t براي گروه‌هاي مستقل استفاده شد. نتايج حاصل نشان داده كه بين سلامت رواني (در همه زير مقياس‌ها) دانش‌آموزاني كه به آنها آموزش نقاشي درماني داده شده بود نسبت به دانش‌آموزاني كه اين آموزش را دريافت نكرده بودند تفاوت معناداري وجود دارد. بنابراين مي‌توان نتيجه‌ گرفت كه دانش‌آموزاني كه به آنها آموزش نقاشي درماني داده شده بود نسبت به آنها كه اين آموزش را دريافت نكرده بودند سلامت رواني بالاتري داشتند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


فهرست مطالب
چکیده    1
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1- مقدمه    3
1-2- بیان مسأله    6
1-3- اهمیّت پژوهش    7
1-4- فرضیه های تحقیق    10
1-5- ابعاد مؤثر بر سلامت روان    11
1-5-1 خود بیمار انگار (SOM)    11
1-5-2 بعد وسواس- اجبار((O-C    11
1-5-3 بعد حساسیت بین فردی(I-S)    11
1-5-4 بعد افسردگی (DEP)    12
1-5-5 بعد اضطراب (ANX)    12
1-5-6 بعد خصومت(HOS)    12
1-5-7 بعد فوبیا (PHOB)    12
1-5-8 پارانویا (PAR)    13
1-5-9 روان پریشی    13
1-6- معرفی متغیرها وتعریف نظری و عملیاتی آنها    13

 

 


فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق
2-1- پیش درآمد    16
2-2- سلامت روان    16
2-2-1 روان شناسی سلامت    16
2-2-2 مکتب تحلیل بیوانرژتیکی    17
2-2-3 مسایل اخلاقی در معنویت وسلامت روان    18
2-2-4 ضوابط اخلاقی انجمن روان شناسی امریکا    18
2-2-5 معنویت و سلامت روان    18
2-2-6 بخشایش و نادیده گرفتن خشم    19
2-2-7 خصوصیات افراد دارای سلامت روان    19
2-2-8 خود بیمار انگاری    21
2-2-9 اختلال وسواسی- اجباری( (ocd    21
2-2-10 حساسیت بین فردی    23
2-2-11 افسردگی    23
2-2-12 اضطراب    23
2-2-13 خصومت    25
2-2-14 فوبیا    25
2-2-15 پارانویا    26
2-2-16 روان پریشی    27
2-3- پرخاشگری    27
2-3-1 تعریف پرخاشگری    27
2-3-2 انواع پرخاشگری    28
2-3-3 تظاهرات پرخاشگری از کودکی تا اوایل بزرگسالی    30
2-3-4 در طول دومین وسومین سال ها عمر، نشانه های رفتاری    30
2-3-5 نوجوانی و اوایل بزرگسالی    32
2-3-6 عوامل موثر بر پرخاشگری    33
2-3-7 خانواده به منزله مرکز آموزش پرخاشگری    33
2-3-8 تقلید پرخاشگری    35
2-3-9 تقویت پرخاشگری    35
2-3-10 تماشای خشونت در تلویزون    36
2-3-11 نقص در مهارت های شناختی    38
2-3-12 کنترل پرخاشگری    39
2-3-13 آموزش استراتژی های موثر بر کاهش تعارض به کودکان    39
2-3-14 تشویق وترغیب رفتارهای مخالف    40
2-3-15 آگاهی فزاینده از تاثیرات زيان آورپرخاشگری    40
2-3-16 سازمان بندی مجدد محیط ها    40
2-3-17 برون ریزی عواطف از طریق هنر    41
2-3-18 شیوه های رفع خشم    41
2-3-19 شیوه های مو اجه با انسان خشمگین    42
2-4- نقاشی و نقاشی درمانی    43
2-4-1 نخستین مراحل نقّاشی کودکان خط خطی کردن    43
2-4-2 مراحل تکامل خط خطی کردن    44
2-4-3 از هیجده ماهگی تا دو سال و نیمگی    44
2-4-4 توصیف نقاشی توسط پیاژه    45
2-4-5 تفسیرهای فرافکنانه نقاشی کودکان    46
2-4-6 توصیف نقاشی توسط پیاژه    47
2-4-7 هیجده ماهگی تا دوسال و نیمگی    47
2-4-8 از دو سال و نیمگی تا پنج سالگی    48
2-4-9 پنج تا هشت سالگی    49
2-4-10 هشت سالگی تا نوجوانی    49
2-4-11 شاخص های هیجانی در مورد نقاشی کودکان    50
2-4-12 انتخاب موضوع نقاشی بین پسرها و دخترها    51
2-4-13 اضافه نمودن شخصیت های دیگر    51
2-4-14 کمبود محبت    51
2-4-15 نقاشی در مقام بازی    52
2-4-16 حسادت    52
2-4-17 بی ارزش کردن اشخاص    52
2-4-18 کودک و میمون    53
2-4-19 فاصله بین اشخاص    53
2-4-20 برجسته نمودن اشخاص    54
2-4-21 رنگ و تخیلات    54
2-4-22 تعیین هویت    55
2-4-23 تکامل چهره نگاری    56
2-4-24 ارتباط بین اندازه اشیاء و محل قرار گرفتن آنها    56
2-4-25 نقاشی و زندگی عاطفی کوک    57
2-4-26 جهت نقاشی    57
2-4-27 فضا    58
2-4-28 معانی رمزی حیوانات    58
2-4-29 معانی رمزی آب    59
2-4-30 معانی رمزی رنگین کمان    59
2-4-31 معانی رمزی کوه ها    60
2-4-32 معانی رمزی هواپیما    60
2-4-33 معانی رمزی راه    60
2-4-34 معانی رمزی خانه    61
2-5- پیشینه تحقیق    62
2-5-1 پیشینه هنر و نقاشی درمانی    62
2-6- موسیقی و نقاشی    73
2-6-1 ریتم یا آهنگ ترسیم    73
2-7- نظریه های مختلف در مورد سلامت روان    74
2-7-1 نظریه فروید    74
2-7-2 نظریه موری    76
2-7-3 نظریه آدلر    76
2-7-4 نظریه مزلو    77
2-7-5 نظریه فروم    77
2-7-6 نظریه روان تحلیل گری    78
2-7-7 نظریه رفتار شناسی فطری    79
2-7-8 نظریه سائق (فرضیه ناکامی –پرخاشگری)    79
2-7-9 نظریه یادگیری اجتماعی    80
2-7-10 نظریه هنرمندانه    81
2-7-11 نظریه بالینی- فرافکن    82
2-7-12 نظریه تکاملی    83
2-7-13 نظری بالینی- فرافکنانه    84

 

 


فصل سوم: روش شناسی پژوهش
3-1- پيش‌درآمد    87
3-2- طرح تحقيق    87
3-3- جامعه آماري    88
3-4- حجم نمونه مورد مطالعه    89
3-5- روش نمونه‌گيري و تعداد نمونه    90
فصل چهارم: تجزيه و تحليل داده‌ها
4-1-  نتایج تجزیه و تحلیل    92

 

 

فصل چهارم:تجزيه و تحليل داده‌ها
جدول 4-1: شاخص های آمار توصیفی پیش آزمون و پس آزمون نمره افسردگی دانش آموزان در دو گروه آزمایش و کنترل    62
جدول 4-2: نتایج تجزیه و تحلیل آزمون جهت مقایسه نمرات پس آزمون گروه آزمایش با گروه کنترل در خرده مقیاس افسردگی    62
جدول 4-3: شاخص های آمار توصیفی پیش آزمون و پس آزمون نمره خود بیمارانگاری دانش آموزان در دو گروه آزمایش و کنترل    63
جدول 4-4: نتایج تجزیه و تحلیل آزمون جهت مقایسه نمرات پس آزمون گروه آزمایش با گروه کنترل در خرده مقیاس خودبیمارانگاری    63
جدول 4-5: شاخص های آمار توصیفی پیش آزمون و پس آزمون نمره روان پریشی دانش آموزان در دو گروه آزمایش و کنترل    64
جدول 4-6: نتایج تجزیه و تحلیل آزمون جهت مقایسه نمرات پس آزمون گروه آزمایش با گروه کنترل در خرده مقیاس روان پریشی    64
جدول 4-7: شاخص های آمار توصیفی پیش آزمون و پس آزمون نمره اضطراب دانش آموزان در دو گروه آزمایش و کنترل    65
جدول 4-8: نتایج تجزیه و تحلیل آزمون جهت مقایسه نمرات پس آزمون گروه آزمایش با گروه کنترل در خرده مقیاس اضطراب    65
جدول 4-9: شاخص های آمار توصیفی پیش آزمون و پس آزمون نمره وسواس دانش آموزان در دو گروه آزمایش و کنترل    66
جدول 4-10: نتایج تجزیه و تحلیل آزمون جهت مقایسه نمرات پس آزمون گروه آزمایش با گروه کنترل در خرده مقیاس وسواس    66
جدول 4-11: شاخص های آمار توصیفی پیش آزمون و پس آزمون نمره حساسیت بین فردی دانش آموزان در دو گروه آزمایش و کنترل    67
جدول 4-12: نتایج تجزیه و تحلیل آزمون جهت مقایسه نمرات پس آزمون گروه آزمایش با گروه کنترل در خرده مقیاس حساسیت بین فردی    67
جدول 4-13: شاخص های آمار توصیفی پیش آزمون و پس آزمون نمره فوبی دانش آموزان در دو گروه آزمایش و کنترل    68
جدول 4-14: نتایج تجزیه و تحلیل آزمون جهت مقایسه نمرات پس آزمون گروه آزمایش با گروه کنترل در خرده مقیاس فوبی    68
جدول 4-15: شاخص های آمار توصیفی پیش آزمون و پس آزمون نمره خصومت دانش آموزان در دو گروه آزمایش و کنترل    69
جدول 4-16: نتایج تجزیه و تحلیل آزمون جهت مقایسه نمرات پس آزمون گروه آزمایش با گروه کنترل در خرده مقیاس خصومت    69
جدول 4-17: شاخص های آمار توصیفی پیش آزمون و پس آزمون نمره پارانوئید دانش آموزان در دو گروه آزمایش و کنترل    70
جدول 4-18: نتایج تجزیه و تحلیل آزمون جهت مقایسه نمرات پس آزمون گروه آزمایش با گروه کنترل در خرده مقیاس پارانوئید    70
جدول 4-19: شاخص های آمار توصیفی پیش آزمون و پس آزمون نمره سلامت روانی دانش آموزان در دو گروه آزمایش و کنترل    71
جدول 4-20: نتایج تجزیه و تحلیل آزمون جهت مقایسه نمرات پس آزمون گروه آزمایش با گروه کنترل در خرده مقیاس سلامت روانی    71

 

 


فصل پنجم: بحث و نتيجه‌گيري
5-1- بحث و تحليل نتايج    113
5-2- محدوديت‌ها    125
5-3- پيشنهادهاي تحقیق    125
5-3-1 پیشنهادهای پژوهشي    125
5-3-2 پیشنهادهای كاربردي    126

 

 

منابع و مآخذ    
فهرست منابع فارسي    
فهرست منابع انگلیسی    

پیوست    
چکیده انگلیسی